Waar komt chocolade vandaan?

Ontstaan van chocolade

Chocolade kent een rijke geschiedenis die duizenden jaren teruggaat. Het verhaal begint bij de Maya’s en Azteken in Midden- en Zuid-Amerika, rond het jaar 1200. Zij waren de eersten die de cacaoboom ontdekten en waardeerden. De Maya’s gebruikten cacao vooral in de vorm van een bittere drank, vaak gemengd met kruiden zoals chili. Het werd beschouwd als een goddelijk geschenk en speelde een belangrijke rol in rituelen en tradities.

De Azteken namen deze traditie over, maar gingen nog een stap verder: zij beschouwden cacao als een luxeproduct dat enkel voor de elite was bedoeld. Cacaobonen fungeerden zelfs als betaalmiddel! Het woord "chocolade" komt van het Azteekse xocoatl, wat verwijst naar een bittere drank van cacaobonen. Zo begon de reis van cacao als puur natuurproduct naar de lekkernij die we nu kennen.

In de 16e eeuw maakten de Spanjaarden kennis met cacao tijdens hun veroveringen in Midden-Amerika. Ze waren gefascineerd door de drank en brachten het mee naar Europa. Daar werd cacao een exclusieve delicatesse, enkel voorbehouden aan de adel. Om de bittere smaak te verzachten, voegden Europeanen ingrediënten toe zoals honing, kaneel en suiker. Hierdoor werd de drank zoeter en populairder.

Pas in de 18e eeuw begon chocolade toegankelijker te worden. Met de oprichting van de eerste chocoladefabriek in 1728 in Engeland groeide de productie en daalden de prijzen. Tegen de 19e eeuw werd chocolade niet langer uitsluitend een luxeproduct, maar iets waar ook de gewone bevolking van kon genieten. Dit luidde een nieuw tijdperk in voor de chocolade-industrie, die sindsdien wereldwijd blijft groeien.

Waar wordt cacao verbouwd?

De cacaoboom, oftewel Theobroma cacao, groeit uitsluitend in tropische gebieden rondom de evenaar. Voor een goede groei heeft de boom een warm, vochtig klimaat nodig met veel schaduw. Tegenwoordig zijn de grootste cacaoproducenten landen zoals Ivoorkust, Ghana, Indonesië en Ecuador. Samen leveren zij meer dan 70% van de wereldwijde cacaoproductie.

Hoewel de cacaoboom oorspronkelijk uit Midden- en Zuid-Amerika komt, wordt het tegenwoordig vooral in Afrika geteeld. Ivoorkust en Ghana zijn absolute koplopers. Dankzij de ideale klimatologische omstandigheden en de jarenlange ervaring van lokale boeren, leveren zij miljoenen tonnen cacaobonen per jaar. Ecuador staat bekend om de hoogwaardige Arriba-cacao, die geliefd is vanwege zijn rijke en complexe smaakprofiel.

Van cacao tot chocolade. Het proces om van cacaobonen chocolade te maken, is complex en vereist zorgvuldigheid en vakmanschap. Elke stap draagt bij aan de smaak, textuur en kwaliteit van de uiteindelijke chocolade. Hieronder leggen we het proces stap voor stap uit.

1. Teelt van cacaobomen: Cacaobomen groeien uitsluitend in tropische regio’s dicht bij de evenaar, zoals West-Afrika, Zuid-Amerika en Zuidoost-Azië. Deze bomen hebben een warm, vochtig klimaat nodig en groeien het best in de schaduw van grotere bomen.
   
   Na ongeveer drie tot vijf jaar beginnen de bomen vruchten te produceren, de zogenaamde cacaovruchten of -peulen. Elke vrucht is ongeveer zo groot als een rugbybal en bevat 20-50 cacaobonen, omgeven door een witte, zoete pulp. De pulp beschermt de bonen en speelt later een rol in het fermentatieproces.
   
   
2. Oogst: De cacaovruchten worden handmatig geoogst met een machete, een groot kapmes. Dit gebeurt zorgvuldig, omdat de bomen kwetsbaar zijn en snel beschadigd kunnen raken. De geoogste vruchten worden geopend, en de bonen en pulp worden eruit gehaald.
   
   
3. Fermenteren en drogen: Na de oogst worden de bonen en de pulp samen in houten bakken of tussen bananenbladeren geplaatst om te fermenteren. Fermentatie is een natuurlijk proces waarbij de suikers in de pulp worden afgebroken door micro-organismen. Dit proces duurt 5 tot 7 dagen en is cruciaal voor het ontwikkelen van de kenmerkende chocoladesmaak. Zonder fermentatie zouden de bonen een bittere en onaangename smaak hebben.
   
   Na de fermentatie worden de bonen uitgespreid op grote matten of droogrekken en enkele dagen in de zon gedroogd. Dit verlaagt het vochtgehalte en voorkomt dat de bonen gaan schimmelen tijdens transport.
   
   
4. Roosteren en malen: De gedroogde cacaobonen worden naar fabrieken vervoerd, waar ze worden geroosterd. Roosteren versterkt de smaak van de cacaobonen en zorgt voor de warme, nootachtige aroma’s die we associëren met chocolade.
   
   Na het roosteren worden de bonen gebroken om de schil te verwijderen. Wat overblijft, zijn kleine stukjes cacao, de zogenaamde nibs. Deze nibs worden vervolgens gemalen tot een dikke, vloeibare pasta die we cacaomassa noemen. Dit vormt de basis voor alle chocoladeproducten.
   
   
5. Productie van chocolade: De cacaomassa wordt verder verwerkt door toevoeging van verschillende ingrediënten zoals suiker, melkpoeder en cacaoboter. Afhankelijk van de verhouding van deze ingrediënten ontstaan verschillende soorten chocolade:

Pure chocolade: Hoog cacaogehalte, met weinig of geen melkpoeder. De smaak is intens en minder zoet.

Melkchocolade: Bevat melkpoeder en meer suiker, wat zorgt voor een romige en zoete smaak.

Witte chocolade: Gemaakt van cacaoboter, suiker en melkpoeder, zonder de vaste deeltjes van de cacaoboon.

De chocolademassa wordt tenslotte "geconcheerd" – een langdurig mengproces waarbij de textuur glad wordt – en daarna afgekoeld en in vormen gegoten. Zo ontstaat de chocolade zoals we die kennen en waarderen. Ben je benieuwd naar de verschillende chocoladesmaken? Lees dan vooral deze blog.

Waar komt de chocolade van Leonidas vandaan?

Bij Leonidas staan kwaliteit en authenticiteit centraal. Elke bonbon begint met zorgvuldig geselecteerde cacaobonen uit duurzame bronnen. De bonbons van Leonidas worden exclusief geproduceerd in de fabriek in Brussel. Belgische chocolade staat wereldwijd bekend om zijn uitzonderlijke kwaliteit en bij Leonidas is dat niet anders. Het geheim zit in de rijke samenstelling: minstens 43% cacao voor een intense smaak en het gebruik van 100% pure cacaoboter, zonder andere vetstoffen. Bovendien is onze chocolade volledig vrij van palmolie, wat zowel de smaak als de duurzaamheid ten goede komt.

Duurzaamheid en eerlijke handel

De cacao-industrie staat voor grote uitdagingen, zoals kinderarbeid, lage lonen, ontbossing en een gebrek aan eerlijke handelspraktijken. Gelukkig zijn er initiatieven die werken aan betere leefomstandigheden voor cacaoboeren en een duurzamere productie. Leonidas speelt hierin een actieve rol door te kiezen voor duurzame cacao, gecertificeerd door programma’s als Rainforest Alliance en Cocoa Horizons. Sinds 1 oktober 2021 gebruikt Leonidas uitsluitend duurzame cacao voor de productie van onze bonbons.

Met deze duurzame aanpak worden ongeveer 2450 cacaoboeren en hun gezinnen ondersteund, verspreid over boerderijen wereldwijd. Deze boeren profiteren van betere leef- en werkomstandigheden, een stabiel inkomen en initiatieven die gericht zijn op het tegengaan van kinderarbeid en ontbossing. Leonidas neemt de volledige kosten van deze transitie voor zijn rekening, zodat de prijzen van de bonbons betaalbaar blijven voor alle consumenten.

Wat kun je als consument doen?

Ook als consument kan je een belangrijke rol spelen in de verduurzaming van de cacao-industrie. Door te kiezen voor chocolade met keurmerken zoals Rainforest Alliance, Fairtrade of Cocoa Horizons ondersteun je eerlijke handel en milieuvriendelijke productie. Deze labels garanderen niet alleen betere lonen en werkomstandigheden voor de boeren, maar dragen ook bij aan projecten die biodiversiteit beschermen en ontbossing tegengaan.

Bij Leonidas gaat duurzaamheid verder dan cacao. De meeste verpakkingen zijn FSC-gecertificeerd en volledig recyclebaar, en er wordt steeds meer gebruikgemaakt van gerecycled plastic voor voedselveilige verpakkingen. Daarnaast werkt Leonidas samen met lokale bedrijven om de ecologische voetafdruk te verkleinen. Deze toewijding aan mens en milieu maakt het mogelijk om te genieten van chocolade die niet alleen lekker, maar ook verantwoord is.